"Sünnet hakkında bilinmesi gereken herşey..."
SÜNNET NEDİR, KAÇ YAŞINDA NASIL YAPILMALI?
İdrar yolu iltihabı geçiren 1 sünnet olmuş çocuğa karşın, 10 sünnet olmamış çocuk saptanmıştır. Sünnetin faydalarını pratik olarak şöyle sıralayabiliriz. Eğer bebeğinize mutlaka sünnet yaptıracaksanız; bebeğinizin sağlığı sizin için önemli ise, 2 yaşından sonra sünnet yapılması uzmanlar tarafından önerilmektedir. Sünnet kıyafetinin yakışması, çocuğun sünnet merasimlerinden zevk alması, tüm ilginin odağında olduğunu hissetmesi ve hatta azıcık acı çekmek (ilerde torunlarına anlatacak bir şeyler olması), hediye almak, çocuk için ve hatta tüm aile için önemli olabilir. Bu sebeple, bazen, hekiminizin kararı ile de sünnet geciktirilebilir.
SÜNNET KAÇ YAŞINDA YAPILMALI?
Klasik görüş sünnetin erken yaşlarda yapılmasıdır. Pipide damarlanma çok olmadığı için sünnet sırasında kanama pek olmaz. Çocuklarda yara iyileşmesi çabuk olduğu için sünnet yarası çabuk iyileşir. Sünnet derisi darlıklarında acil sünnet gerektirecek durum önlenmiş olur Yeni doğanda kişilik gelişmediği için sünnet sonrası psikolojik olumsuz etki önlenmiş olur.
SÜNNETİ KİM YAPMALI?
Sağlıklı bir sünneti uzman doktorun yapması gerekmektedir. Böylece birçok sünnet hatasının önüne geçmiş olunur. Sünnetin bir uzman doktorun yapmasındaki faydalar şunlardır: Çocukta kan durmaması gibi bir hastalık varsa (hemofili) bu hastalıktaki yan etkiler verilecek ilaçlar ile önlenir. Uzman doktor tarafından yapılmışsa hatalı sünnet olasılığı azalır. Cerrahi aletler çok iyi streril edildiği için çocuğun hepatit b, hepatit c kapma olasılığı azalır. Sünnet derisinin gereği kadar alındığı için penisin ileri yaşlarda büyümesi ve gelişimi normal olur. Sünnet ağrı giderici ilaçlar altında yapıldığı için çocuk ağrı duymaz. Sünnet yarası dikildiği için yara iyileşmesi daha çabuk olur. Köy sünnetçilerinin yapacağı sünnette çocuk ağrı duyacağı için çok huzursuz ve hırçın olur ve zapt edilmesi daha zordur. Bu nedenle çocuğun psikolojisi bozulur.
SÜNNET NASIL YAPILMALI?
Yıllar boyunca sünnet çeşitli şekillerde yapılmıştır. Yahudiler ortası yarık madeni bir levha (Barzel) kullanırken Osmanlı devrinde her doktorun kendi ismi ile anılan kıskaçları kullanmayı tercih etmişlerdir.
SÜNNET HATALARI:
Sünneti ehli olmayanlar yapınca sünnet hatalarının ortaya çıkması kaçınılmazdır. Acele ile yapılan hijyene dikkat edilmeyen sünnetlerde yan etkiler ve hatalar çoktur. Hatalı sünnetler peniste kalıcı hasarlara ve cinsel fonksiyon bozukluklarına neden olurlar. Uygun olmayan sterilizasyon şartlarında hepatit ( sarılık ) ve birçok mikrobik hastalık bulaşabilir. Bu hastalıklar ölümle dahi sonuçlanabilecek ciddi hastalıklardır. Ülkemizde hepatit b sıklığı yaklaşık % 10 dur. Çok iyi arınık edilmemiş cerrahi aletlerle yapılacak sünnette çocuğun hepatit b, hepatit c ile hastalık kapma olasılığı % 10 dur. Bu nedenle cerrahi aletlerin çok iyi arınık edildiği, güvenilir bir kişiye sünnet yaptırılması gerekir. Sünnetlilerde penis başı hassasiyeti olmayanlara göre daha azdır. Sünnet derisinin gereğinden çok alınması penisin ileri yaşlarda büyümesi ve normal gelişimine olumsuz etki edebilir. Glans penis ile shaft penis arasında oluşabilen cilt köprüleri: ereksiyon esnasında ağrıya ve şekil bozukluğuna yol açar. Cerrahi olarak tedavi edilmelidir. Kist:düzgün dikiş atılmamasına bağlı oluşurlar. Enfekte olabilirler ve cerrahi olarak düzeltilmelidirler. Fistul:idrar kanalı ile cilt arasında oluşan bir kanaldır. Cerrahi olarak düzeltilebilir. Meatit:% 30 sıklıkla görülür. Bezin az değiştirilmesine bağlı, amonyak irritasyonu sonucu oluşur. Meatus ülseri ve darlığına yol açabilir. Tam veya tama yakın penis kaybı His kusurları Sünnet derisinin az kesilmesi: çok sık görülür. Mahsuru yoktur. Gerekirse 2 cif bir işlem ile fazlalık kesilir. Penis başının kesilmesi: dikkatsizlik sonrası oluşur. Tamiri çok güçtür. Tam kesiklerde protezden başka çare yoktur. Penis başı altındaki derinin fazla kesilmesi ile buradaki dış idrar yolunun da beraber kesilmesi. Çocuk idrarını penis başı alt yüzünden yapmaya başlar. Kanama:sık görülür. Tedavide sünnet yarası açılır kanayan damarlar tutulur. Penis kangreni:sık olmamakla beraber penisin sıkı bağlanması sonucu oluşur. İdrar dış deliği penisin alt kısmında olduğu durumlarda (hypospadias = yarım sünnetli doğma) sünnet yapmamalıdır. Çünkü bu çocuklara bir ameliyat gerekmektedir. Bu ameliyat ile idrar dış deliği penisin uç kısmına alınır. İşte ameliyat esnasında sünnet derisi kullanılacağı için bu çocuklar sünnet edilmezler. Bunu bilmeyen sünnetçi yanlışlıkla sünnet ederse çocuğun ameliyat başarı şansını kaybettirir. Temizliğe ve hijyene dikkat edilmezse iltihaplanma meydana gelir. Cerahat toplar bu da çocukta ateşin yükselmesine sebebe olur. Titreme, bulantı ve kusmalar meydana gelir.Penis başı aşırı duyarlığı: sünnetten sonra 3 ay kadar sünnet başında aşırı duyarlılık oluşabilirse de bu zaman içerisinde kaybolur. Sünnet sonrası sıkı bandaja bağlı olarak idrar yapamama durumu olabilir. Ne kadar basit görünürse görünsün hiçbir cerrahi işlem basit değildir ve zaman çok komplike hale gelebilir. Küçümsenmeden ve temel cerrahi ilkeden ödün vermeden yapılmalıdır. Dolayısıyla en ideal olanı sünnetin deneyimli cerrahlar tarafından yapılmasıdır. Ancak bu uygulamayı pratiğe taşımak mümkün değildir. Bu durumda bu konuda eğitim almış, cerrahi ilkeler konusunda deneyimli, yardımcı sağlık personeli tarafından da sünnet yapılır hale gelmiştir. Bu kişilerin bu konuda eğitim ve deneyimleri olduğu sürece sorun yoktur ancak bu kişilerin kesinlikle eğitimleri onaylanmalı ve denetlenmelidir. Ülkemiz için önemli sorunlardan biri de toplu sünnetlerdir. Toplu sünnet uygulamalarında cerrahi ilkelerden ve asepsiden ödün verilmekte, önemli komplikasyonlara neden olunabilmektedir.
SÜNNET SONRASI DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:
Baticon ile pipi boyandıktan sonra Furacin el değmeden pipi merhemlenmelidir. Hastanede sarılan sargılar ilk idrar ile atılmalıdır. Atılamaz ise yapışabileceğinden çıkarmak zor olabilir. Çevresindeki yapıştırıcılara alkollü pamuk dokundurulması gevşemesini sağlayacaktır. Bu halde de pansuman kendini bırakmaz ise, steril izotonik solüsyon ile ıslatılması faydalı olabilir. Pansumanın ilk çıkma anlarında hafif kanama ve ağrı olabilir. 5?10 dakikada geçecektir. Sünnet külotu yara yerinin kurumasından sonra faydalı olabilir. Ancak yara tam kurumadan ortamın nem oranını artırmasından dolayı iltihabi durumları artırdığı bilinir. Kanama:İlk 24 saatte sızıntı tarzında kanama doğaldır. Ancak damlama tarzında ve silindiğinde hemen yenisi ile dolan kanama müdahaleyi gerektirebilir.Ikınma ile kanama dozu artabilir. Bu durumda 30 dakika kadar beklenmelidir. Kanama buna rağmen durmaz ise hastaneye başvurmalıdır. Banyo:Aksi söylenmemiş ise 4-5. gün banyo yapılabilir. Her gün banyo yapmak pipinin hızla toparlamasına yardım eder. Banyo öncesi vücut silinebilir. Ilık banyo pansuman işlevi görür. Ayakta duş alma tarzında yapılmalı ve pipiye fazladan işlem yapılmamalıdır. Dikişler banyoda kendi düşer. Almak gerekmez. Yara iyileşmesi: Her türlü yaranın iyileşmesinin tamamlanması 4 haftayı bulur. Ancak istenen güzellikte yara iyileşmesi 7. gün civarında gerçekleşir. 48 saati geçen dönemde ağrı ve kızarıklık varlığı iltihaplanmadan dolayı olabilir.Yapışık sünnet derisine bağlı olarak pipi ucunda kabuk oluşabilir. Banyo ile geçer.Minik şişlik, kızarıklık ve morluklar cerrahi işleme bağlı olup, 7 gün kadar sürebilir. Sünnet sonrası pipi ucunu koruyucu rolü olan deriyi kaybetmek, pipinin hassasiyetini artırabilir. Bu durumun 4 ay sürdüğü gözlenebilmektedir. Sünnet sonrası ateş olmaz. 37.2 0C den fazla ateş bu pipinin iltihap kaptığını gösterebilir. Sünnet sonrası rutin antibiyotik kullanmak gerekmez. Ancak iltihabi durum varsa doktorunuz reçete edecektir. Sünnet sonrası kontrol yoktur. Ancak istenen hergün hastanemize başvurulabilir.
EVDE YAPILACAKLAR:
Aynı gün: Ağrı kesici ve 4-5 kez pansuman(furacin ve baticon ile)
Ertesi gün: Ağrı kesici ve 4-5 kez pansuman.İkinci gün: 3-4 kez pansuman ve gerekirse tek tip ağrı kesici.
Üçüncü gün: Üçüncü günden itibaren hergün Banyo. Belki son kez pansuman.
Dördüncü gün: Mersol uygulaması ile yara yerinde kurutma işlemleri.